Enzo Mari

Novara, 1932.

Mari evrensel olarak İtalyan ve dünya tasarımının en büyük kuramcılarından biri olarak kabul edilir. 1950’lerden beri öncü tasarım hareketlerine dâhil olmaktadır; Kinetik Sanat grubuna katılarak burada özellikle 16 animals and 16 fish (16 hayvan ve 16 balık) olmak üzere gelecekteki çalışmaları üzerinde etkisi olan Bruno Murani ile tanıştı. 1963’te Nuova Tendenza Grubu’nun koordinatörü oldu ve 1965’te Zagreb Bienali’nde grubun sergisini organize etti. 1963-1966 arasında Milano’da Scuola Umanitaria’da ders verdi: Bu deneyim, Endüstriyel Tasarım ve Mimarlık Fakültesi’nde dersler verdiği Milano Politecnico Üniversitesi ve Sanat Tarihi dersi verdiği Parma Üniversitesi dâhil, pek çok saygın okulda aşağıda yukarı 2000’e kadar devam eden öğretim deneyimlerinin sadece ilkiydi. Bu yıllarda kendi tasarım teorisinin detaylarına inerek ürün, grafik ve donatma sektörleriyle ilgili üzerinde çalıştığı projelerini uygulamaya koydu. Sürekli çalışmaları vesilesiyle 1967’de ‘tasarımla ilgili bireysel araştırması’ için Compasso d’Oro ödülünü aldı.

Yine 1967’de Gabbianelli ile on yıl süren bir işbirliğine başladı: ‘tasarım fayanslar‘ için bazı dekorasyonları tasarlaması talebi üzerine grafik gibi basit bir rol oynamayı reddederek duvar dekorasyonu konseptini gözden geçirmesine yol açan karmaşık felsefi bir yola koyuldu. (En önemli fayans serilerinden bazıları, 1968 Elementare serisi, 1978 Traccia ve 1981 Decorato a Mano olan) Mari temel sembollerden oluşan şekillerden ve renklerden bir şiir geliştirerek geçmiş zamanların teknolojilerini gün ışığına çıkardı.

1974’te Mari dikkatin ürün tasarımından tasarımcı figürüne geçtiği “Funzione della ricerca estetica” kitabını yayınladı.

1972’de Mari New York Modern Sanatlar Müzesi’nde İtalya – Yeni İç Peyzaj sergisine katıldı. Oldukça önemli olan ve dünya çapında ünlü ‘Made in Italy’ markasının doğuşunu anan sergi, Vico Magistretti, Ettore Sottsass ve Paolo Lomazzi gibi dönemin en büyük tasarımcılarının tasarladığı öğelere yer verdi. Mari sergide, estetik etkiyi değiştirerek düz veya baş aşağı kullanılabilen kalıplanmış ABS vazosu olan Danese’den Pago-Pago adlı (1969) tersine çevrilebilir vazosunu sergiledi. Temel fikir, her ortam için mükemmel tasarımı yaratmanın imkânsızlığı göz önüne alındığında kullanım esnekliği sağlamaktı.

1976-1979 arasında Compasso d’Oro tasarım ödüllerini vermesiyle ünlü Industrial Design Association (Endüstri Ürünleri Tasarımı Birliği – ADI) başkanıydı. 1983’te Mari tarafından Parma Üniversitesi’nin İletişim Çalışması ve Arşiv Merkezine bağışlanan 8,500 taslak ve orijinal çizim nedeniyle Üniversite kendisine kişisel bir sergi adadı. Mari’nin eserleri Roma Galleria Nazionale d’Arte Moderna, New York Modern Sanatlar Müzesi ve Paris Louvre dâhil, dünyanın en önemli sanat ve tasarım müzelerinde sergilenir. 2001’de “Progetto ve passione”yi yayınladı. 2008’de Turin’de Galleria di Arte Moderna e Contemporanea (Modern ve Çağdaş Sanatlar Galerisi) Uluslararası Tasarım Yılı vesilesiyle kendisine kişisel antoloji tahsis etti.